maandag 29 februari 2016

Mijn stageplaats

Hela,



In dit blogbericht zal ik proberen wat meer uitleg te geven over wat ik in het labo doe en hoe men er werkt.

Mijn stageplaats
Elke werkdag staat mijn wekker om 7.30, tegen dat ik dan uit mijn bed geraak zijn er alweer 10 minuten à een kwartier verstreken. Dan klaarmaken en vlug iets ontbijten om een bus te nemen om 8.05 of 8.20 afhankelijk van hoe snel ik uit mijn bed geraakt ben én of hoe snel ik ontbijt. Halverwege moet ik veranderen van bus, omdat mijn bus richting centrum gaat en ik de andere kant uit moet. Gelukkig zijn er heel veel bussen die richting het ziekenhuis gaan, en moet ik hooguit enkele minuutjes wachten op de eerste bus. Meestal doe ik een halfuur over het traject.
Eenmaal aan de Finn-Medi gebouwen moet ik naar het 3e verdiep (of eigenlijk het 2e, want gelijkvloers is het eerste verdiep). Tijdens de dag kan je er vrij binnen en buiten, maar er is een beveiliging die aanspring vanaf 15.00, waarna je je badge nodig hebt om nog binnen te geraken. Ook 's morgens heel vroeg heb je je toegangskaart nodig, maar na 8 uur niet meer. Tijdens de weekends heb je wel je badge nodig en daarenboven ook een toegangscode.
Mijn bureau - die ik deel met 3 andere onderzoekers - bevindt zich op het einde van de gang naar rechts, en dan nog eens ergens halverwege deze gang. Gelukkig ligt ons labo vlak naast de bureau. Maar als we om ijs, vloeibare stikstof, etc. moeten, dan leggen we wel wat afstandjes af. Ook de meeste meettoestellen worden gebruikt met enkele andere onderzoeksgroepen en staan dus in andere lokalen. de nanodrop (die we gebruiken om een schatting te maken van het RNAgehalte) bevindt zich op dezelfde verdieping, maar wel na het doorkruisen van het labyrint. Het qPCR toestel staat dan weer op een ander verdiep die beter beveiligd is dan de onze, dus de badge heb je zoiezo nodig. Ook om stalen te bewaren op -80 °C (nodig voor bewaring van RNA) moeten we 2 verdiepingen omhoog.
Maar binnenkort (lees als tussen halfweg juni en juli) verhuist iedereen. Er is een gloednieuw researchcenter gebouwd, een 200 meter verderop en ligt vlak naast de 'school of medicine'. Waar alles compacter bijeen zou moeten liggen. Hoe ze het transport van de vliegen en vooral van de zebravissen zullen organiseren, is nu al 'hot topic' in de wandelgangen.



Dagelijks werk op stageplaats
Eenmaal ik op mijn stageplaats ben aangekomen installeer ik me eerst. Waarna ik meestal naar het labo vertrek voor mijn eerste taakjes. Meestal houdt het eerste werk in op zoek gaan naar maagdelijke, vrouwelijke vliegen. Deze zijn nodig voor verdere experimenten. Aangezien de meeste vliegen uit hun cocon komen bij het ochtendgloren heb je dus de meeste kans om 's morgens je slag te slaan. onder de microscoop is duidelijk het verschil te zien tussen mannetjes en vrouwtjes aan hun geslachtdelen. (http://beacon-center.org/wp-content/uploads/2014/06/maleVSfemale.jpg) Ah ja, juist, om ze te kunnen analyseren onder de microscoop, moet je ze eerst verdoven met CO2, anders vliegen ze weg. Maagdelijke vliegen herken je dan weer aan hun lichtere (bijna witte) kleur en een zwarte vlek in het abdomen (de buik dus). Als ze nog maar net uit hun cocon komen kunnen hun vliegen nog ineen zitten, wat ook duidelijk waarneembaar is onder de microscoop.
Ik verzamel de vrouwtjes meestal per 10 in een buis met voedingsbodem (deze voedingsbodem is enkel voor de eieren in te laten groeien en de larven te kweken, de vliegen zelf eten niet van deze bodem). Om 9.00 moeten mijn larven (dus van de vliegen die ik nodig heb in mijn experiment) geïnfecteerd worden met wespen (en neen het zijn niet deze die wij kennen en je gevaarlijk kunnen steken), zodat de vliegen een immuunreactie opwekken. De wespen laat je 2 uur hun werk doen en dan verwijder je ze weer uit de buizen, waarna de buizen in de incubator (op 29°C) worden geplaatst voor 28 uur. Verder varieert het werk in de voormiddag, soms is het afzonderen van vrouwelijke wespen (te herkennen aan kortere 'antennes' op hun hoofd). Wekelijks moeten de vliegen stocks worden overgebracht naar nieuwe voedingsbodems. Deze keer gebruiken ze een soort van erlenmeyers uit plastiek met dezelfde voedingsbodem als in de buizen. De eerste keer dat ik het deed vlogen er veel vliegen weg omdat ik de handelingen te langzaam uitvoerde, maar ondertussen gaat het al wat vlotter. De buizen en erlenmeyers worden trouwens door een watte afgestopt, zodat er geen vliegen uitkunnen en geen andere vliegen inkruipen.
Zoals ik al zei nemen de Finse onderzoekers lunchpauze om 11 uur. Ik blijf dan nog doorwerken tot rond 12.00 en ga dan naar beneden om in het restaurant mijn lunch te kopen. Er is altijd keuze uit een maaltijdsoep of een warme maaltijd. Tot op heden heb ik steeds voor de maaltijd gekozen. Voor de maaltijd is er altijd keuze uit twee soorten rauwkost (meestal een salade van verschillende groenten), met aardappelen (kan gepureerd al dan niet met groente, gratin, gekookt, ...) of rijst zijn, pasta heb ik nog niet gezien en iets van vlees of vis of je kunt voor iets vegetarisch kiezen, wat ik al eenmaal heb gedaan. Mijn voorkeur gaat naar de visdagen!
In de namiddag (om 13.00) beginnen we dan meestal met de dissectie van de larven, want het is dan 28 uur na de infectie. Hiervoor krijg ik hulp van mijn stagebegeleider omdat het in een tijdsspanne van 2 uur moet gebeuren. De larven worden opengesneden en hun darmkanaal komt naar buiten. Er wordt gekeken of de larve weldegelijk geïnfecteerd is (dit is te zien aan de aanwezigheid van een doorzichtig eitje van de wesp). Dit is zeker niet altijd even eenvoudig waarneembaar. In het beste geval is er een ei die rondzwemt in het hemolymf en dus meteen te zien is bij dissectie, maar vaak is het ei vastgehecht aan het darmkanaal en mag er dus gezocht worden. Is er sprake van infectie, dan wordt het karkas van de larve verwijdert en de bloedcellen opgezogen met pipet en overgebracht in een eppendorfje die op ijs wordt bewaard. En eenmaal je een 20tal verzameld hebt wordt overgebracht in vloeibare stikstof.
Na de dissectie kunnen er nog enkele zaken gedaan worden in het labo, maar deze variëren enorm. Zo heb ik deze week een extractie van RNA uit het verzamelde hemolymph uitgevoerd. Helaas bleek de bekomen waarde zeer laag, waardoor ik dus opnieuw mag beginnen - da's het leven een onderzoeker zeker: trial and ERROR... Nu hebben we de meest plausibele oorzaken van deze error onder hande genomen en hopelijk zal ik volgende week wel een goed resultaat bekomen.
Meestal ga ik naar huis tussen 16.30 en 17.00. Wat dus inhoudt dat ik op het einde van de week wel wat meer dan de 38 uur die opgelegd worden voor stage werk.

Wat wordt er nog zo allemaal gedaan op mijn stageplaats?
Eenmaal per week is er een 'journal club' waarbij een onderzoeker een artikel die gerelateerd is met zijn onderzoek analyseert en er wordt gediscussieerd. Dit verloopt via een Skype gesprek met een onderzoekslabo in Zweden (van die professor waar ik het de vorige keer over had). Iedereen krijgt het artikel op voorhand in handen en leest het zodat je weet waarover het gaat. Ik heb er al enkele interessante zaken gehoord, en vooral het laatste artikel heeft me nieuwe inzichten gegeven. Het was een zeer ingewikkeld artikel, en verstond er niet zoveel van voor de presentatie. Maar ze hebben dus bloedcellen in vroege stadia gecontroleerd op een heleboel genen en de expressie hiervan. En wat bleek, dat pluripotente stamcellen toch al een voorbestemdheid zouden hebben... Wat natuurlijk haaks staat op wat ik uit mijn cursussen heb moeten leren.
De professor die aan het hoofd van deze onderzoeksgroep staat was vorige week ook in Tampere, dus stonden er 2 vergaderingen op het programma. In de voormiddag een met iedereen die met de vliegen werkt, dus met 5 personen. En in de namiddag met iedereen waar we met een stuk of 20 rond de tafel zaten. Een van de onderzoekers presenteerde hoe het stond met zijn onderzoek. Het ging over de zebravissen, waarbij ze onderzoek doen naar tuberculose. Waarna er een van de laboranten uitleg gaf over de verhuis, maar hier blijken vooral nog veel vraagtekens te zijn. Tijdens de vergadering waren er cakejes die iemand had gebakken en druiven aanwezig te zijn, en na afloop nog een glaasje bubbels omdat er twee onderzoekers nieuw geld hadden gekregen en dus nog eventjes konden blijven werken aan hun onderzoek. Zo is het mij ondertussen ook al duidelijk geworden dat het leven van een onderzoeker helemaal niet zo simpel is en dat er maar weinig werkzekerheid is op lange termijn. Als je voor 3 jaar geld kunt krijgen is dat echt al superlang, meestal gaat het om periodes van 6 tot 12 maanden...

En wat tijdens het weekend?

Tijdens het weekend komt er meestal 1 iemand naar het labo om de continuïteit van het onderzoek te kunnen garanderen. Zo ben ik vorige week op zaterdag een halfuurtje in het labo geweest om de vliegen over te brengen naar nieuwe bodems. Op deze manier weet je dat de larven die in deze buizen zitten maar van een bepaalde dag kunnen zijn. En dit deed ik ook voor iemand anders. Sommige onderzoekers zetten ook hun proef in tijdens het weekend, zodat ze na het weekend meteen aan de slag kunnen. Dus hard werken in het weekend zit er nog niet in, maar het zijn wel zaken die moeten gebeuren als je een bepaald onderzoek niet in de war wilt sturen.

Nog enkele Finse weetjes om af te sluiten

  • Als je zwanger wilt worden en een lang zwangerschapsverlof wilt, kom werken in Finland!! De meeste mama's blijven tot meer dan een jaar thuis. (The maternity leave of 105 working days (about 18 weeks), the parental leave of 158 working days (about 26 weeks), and the paternity leave of 54 working days (about 9 weeks) cover roughly the first year of a child's life. Benefits during maternity, paternity and parental leave are earnings-related, being 70–90% of previous annual earnings. Financial assistance is available also to unemployed parents. It amounts to a minimum of €23.92 per working day (about €598 per month in 2014) volgens http://europa.eu/epic/countries/finland/index_en.htm).
  • Ondertussen ben ik terug beginnen sporten! Ik speel nu 3 keer per week frisbee in een universiteitsploeg, dit weekend ben ik ook mee geweest naar toernooi, maar daarover schrijf ik waarschijnlijk nog wel wat in een later blogbericht.
  • Het ziet er naar uit dat het toch nog eventjes winter zal blijven, de sneeuw is niet meer verdwenen sinds de laatste keer, en voor deze week blijven de weersvoorspellingen winters.
  • Als het gesneeuwd heeft, staan er dag en nacht sneeuwruimers klaar (en die maken je wakker 's nachts!) om de wegen en voet/fietspaden (!) sneeuwvrij te maken. Op de voetpaden worden vaak kiezelsteentjes gestrooid en/of zand en deze worden dus soms weg geschraapt door die sneeuwruimers en vandaar al het lawaai, waarom ze dit bijvoorbeeld doen om 3 uur 's nachts is me een raadsel.
  • Er is hier nog steeds dienstplicht! Elke man moet minstens 6 maanden, maximum een jaar, legerdienst doen. Voor vrouwen geldt deze verplichting niet, maar het mag wel (en ik die dacht dat ze hier gelijkheid tussen man en vrouw net iets ernstiger namen dan in België).
Dit was het voor deze keer. De volgende keer zal ik proberen wat meer te schrijven over wat ik doe buiten de werkuren.


Eline

zondag 14 februari 2016

Eerste week

Dag familie, vrienden, lectoren en geïnteresseerden,
 
Iets meer dan een week zit ik hier nu in het noorden.
 
De reis
Vorige week donderdag begon het avontuur. 's Morgens vroeg opstaan om de laatste hand aan de valies te leggen en dan een treinritje met je gelooft het nooit: een trein die te vroeg vertrok uit Brugge. Aankomen daarentegen was zoals voorzien. Mama ging mee, wat het sleuren van de valiezen wat vergemakkelijkte. Na de check-in stond ik er alleen voor. In tegenstelling tot de mijn medestudenten die voor een buitenlandse stage kozen, was ik de enige die alleen naar een bepaalde stad ging. Ik vind het niet erg alleen aan dit avontuur te beginnen, maar met twee zou het misschien wel gemakkelijker zijn.
 
Je denkt natuurlijk dat er met een vlucht naar Finland niet veel kan mislopen, maar geloof me het kan! Vliegtuig die een half uur te laat vertrok, waardoor ik moest lopen om mijn vlucht te halen - lees last call stond al op het scherm aan de gate. (Ik had ervoor gekozen om een binnenlandse vlucht te nemen omdat ik het niet zag zitten te sleuren met mijn valiezen.) Maar om de een of andere reden moesten we nog lang wachten in de vertrekhal. De crew die op het vliegtuig aanwezig was, werd vervangen door een nieuwe, waardoor hoe kan het ook anders de vlucht pas vertrok 10 minuten voor die eigenlijk moest landen...
Met wat vertraging dan toch in Tampere aangekomen, maar van mijn valiezen geen spoor! Ja lap, voor één keer steek ik geen reservekleren in mijn handbagage, en 't is van dat... Er was ook niet meteen een desk waar je aan iemand kunt vragen hoe of wat, maar in een klein hoekje lagen er papieren (gelukkig wel in het Engels) waar je kunt aangeven dat je bagage niet van de band is gekomen. Toen de papieren bijna volledig waren ingevuld, kwam er toch iemand van het personeel kijken. Ze wist me toch een beetje gerust te stellen door te zeggen dat er later op de avond nog een vlucht was, en de valiezen dan waarschijnlijk mee zouden komen. Ik kreeg nog een survivalpakket, en moest mijn valies er toch niet zijn morgen, dan mocht ik kleren kopen en de rekening doorsturen naar de luchtvaartmaatschappij. Gelukkig is dit laatste niet nodig geweest, want mijn koffers waren mee met de laatste vlucht van de dag en werden door twee vriendelijke mannen tot aan mijn kamerdeur gebracht later die avond.
 
Op de luchthaven werd ik opgewacht door mijn 'tutor', een student van mijn partneruniversiteit. Ze heeft me begeleid tot aan mijn appartement. Wel handig aangezien ik niet goed wist welke bus ik moest nemen.
 
Mijn kamer
Ik heb een tweekamerappartement, waarvan de andere slaapkamer bewoond is door een Pakistaanse student. Mijn kamer is zeer ruim, er is een gedeelde kuiken en badkamer.
http://www.toas.fi/images/stories/pohjakuvia/pohjat/rauhaniemi_20_1-6.pdf (Om een idee te hebben: mijn kamer is de tweede van rechts, bovenaan)
Ik heb een groot raam over zowat de volledige breedte van mijn kamer. Wat ik zie door het raam is te zien in onderstaande foto's. De gordijnen die voor het raam gangen zijn helaas niet echt verduisterend, maar het went wel.

Het 'gele' gebouw is ook een gebouw vol studentenkamers speciaal voor internationale studenten (waar ik zit is voor lange-termijn-studenten). De kamers zijn er wel veel kleiner en de keuken wordt gedeeld met veel meer studenten. En de bushalte is vlak voor de deur.
 
Mijn stageplaats
Mijn stageplaats ligt in de researchgebouwen die tegen het universitair ziekenhuis liggen. Omdat dit maar op een goeie twee kilometer van mijn verblijfplaats ligt, wil ik graag te voet naar mijn stageplaats gaan. Daarom was ik zaterdag al een tot daar gewandeld, door de sneeuw en door de bossen langs brede wandel/fietspaden. Ik passeerde een langlaufpiste en een veldje waar wat kinderen aan het ijshockeyen waren.
Maandag was het dan zover: mijn eerste stagedag! Ik keek hier enorm naar uit, maar wist niet veel wat ervan te verwachten. Na eventjes zoeken was ik waar ik moest zijn. Een van de onderzoekers nam me mee om de eerste papieren in orde te brengen voor een badge, een sleutel, ... waarna ik te horen kreeg dat mijn officiële begeleider, Leena-Maija, vandaag ziek was. Gelukkig was er wel nog iemand anders van dezelfde researchgroep aanwezig. Mirva (of hoe je die namen ook allemaal moge schrijven) is juist aan haar doctoraat begonnen. Ze heeft ook eerst gelijkaardigs gestudeerd en dan een master in de biochemie gedaan.
De eerste dag heb ik eigenlijk niet zo veel gedaan, een rondleiding, een foto nemen zodat deze op de badge kan komen (en ik sta ook al te pronken op de website tussen de personeelslijst: http://www.uta.fi/bmt/institute/research/ramet/personnel.html), de GLP map doorlezen, enkele interessante artikels bekijken. Het was reeds drie uur voor ik echt iets mocht doen in het labo.
De rest van de week ben ik ook vooral bezig geweest met het lezen van verschillende artikels en een doctoraatsthesis van de persoon, Ines, die ik nu "vervang". Ze is nog maar weg van vorige week en werkte samen met Laura. Zei zal me dan ook voornamelijk helpen met alles wat ik zal doen tijdens mijn stage.
De researchprogramma waar ik in meewerk is deze van de experimentele en genetische immunologie. (Eigenlijk is het vooral genetische immunologie, maar de professor verantwoordelijk voor deze researchgroep is onlangs teruggekeerd naar Zweden - hij is een Zweed - omdat hij geen geld meer kreeg voor verder onderzoek, en dus is de professor die het hoofd is van de experimentele immunologie de 'big boss'.) Hier wordt onderzoek gedaan op zebravissen en op fruitvliegen. Ik werk met fruitvliegen en zal dus proberen wat bij te leren over de immunologische reacties.
De eerste dagen heb ik me praktisch vooral met enkele basisch zaken bezig gehouden. Het overbrengen van fruitvliegen naar nieuwe bodems zodat ze niet uitsterven (flipping genaamd), onderscheiden van mannetjes en vrouwtjes, isoleren van maagdelijke vrouwtjes om ze vervolgens de kruisen met een ander soort mannetje en dissectie van larven die geïnfecteerd zijn met larven en kijken of er een immuunrespons is opgetreden. Tot op heden vind ik het heel erg interessant en ben ik zeer blij dat ik de keuze heb gemaakt tot hier te komen.
 
Reeds enkele weetjes
  • De winter in Finland is dit jaar zeer vreemd: het is behoorlijk warm, van zondag tot donderdag was het zelf zo warm dat al de sneeuw volledig verdwenen was, er zijn wel nog enkele gladde plekken en sneeuwhoopjes waar de sneeuwruimers de sneeuw hebben verzameld. Ondertussen is het terug beginnen sneeuwen, maar de temperaturen schommelen nog steeds rond het vriespunt, dus geen idee hoe lang het deze keer blijft liggen.
  • Wij hebben altijd de opdracht gekregen om met gesloten schoenen naar het labo te komen zodat je bijvoorbeeld geen zwavelzuur op je voet kan morsen. Op mijn stageplaats zijn ze het anders: open schoenen (model Birckenstocks, Crocks, ...) die je snel kunt uit doen. En deze schoenen blijven op het werk. De besneeuwde schoenen worden aan de kant gezet. Iets waar ik natuurlijk niet echt op voorzien ben...
  • Lunchtijd is om 11 uur (en blijkbaar is dit heel gewoon in Finland, ook in scholen en andere instellingen is de middagpauze vaak al om 11 uur)!! Echt veel te vroeg. Gelukkig mag ik min of meer kiezen wanneer ik ga eten, en dus maak ik er meestal 12 uur van. Bij de maaltijd wordt trouwens heel vaak melk gedronken. Er is dan nog een koffiepauze rond 3 uur, waar meestal iets van fruit wordt gegeten.
  • Voor de studenten is er een zeer voordelig tarief: 2,60 € (i.p.v. 8 à 9) voor een maaltijd in verschillende restaurants (zo ook in deze beneden waar ik meestal ga), de rest wordt betaald door de overheid! Ik heb ook zo een kaart gekregen, dus profiteer van dit voordeel.
  • Er is 1 uur verschil met België. Als het in Finland 10 uur is, dan is het België nog maar 9 uur.
  • Fins is zeer moeilijke taal, gelukkig is Zweeds hier de tweede officiële taal, waardoor er in de supermarkt op de verpakkingen ook in het Zweeds een uitleg staat, en daar kun je toch al iets vaker van afleiden wat je precies koopt.
  • Studenten hebben hier een overall, deze is vol geborduurd met logo's. Elke richting heeft zijn eigen kleur overall. Op studentikoze activiteiten zie je studenten vaak opdagen in deze overalls.
Er is natuurlijk nog heel veel dat ik jullie zou kunnen vertellen, maar ik denk dat dit berichtje reeds lang genoeg is om een eerste indruk te geven en zal het dan ook hierbij laten.


Groetjes en tot later,
Eline